Trầm cảm là gì?
Trầm cảm là một rối loạn tâm thần phổ biến, ảnh hưởng đến cách con người cảm nhận, suy nghĩ và xử lý cuộc sống hằng ngày. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (World Health Organization, 2021), trầm cảm là nguyên nhân hàng đầu gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng trên toàn cầu.
Tuy nhiên, không phải ai mắc trầm cảm cũng dễ dàng nhận ra. Một trong những hình thức khó phát hiện nhất là trầm cảm ẩn.
Trầm cảm ẩn là gì?
Trầm cảm ẩn (Smiling Depression) còn được gọi là trầm cảm chức năng cao. Người mắc dạng trầm cảm này vẫn có thể duy trì vẻ ngoài bình thường: họ cười, làm việc, giao tiếp… nhưng bên trong lại âm thầm chịu đựng nỗi đau tinh thần (Psych2Go, 2021). Chính vì vẻ ngoài “ổn” đó, nên nhiều khi ngay cả người thân, bạn bè cũng khó nhận ra dấu hiệu cảnh báo.
8 dấu hiệu nhận biết trầm cảm ẩn
Nếu bạn nghi ngờ ai đó đang che giấu trầm cảm, hãy chú ý đến những dấu hiệu sau:
1. Cảm xúc dễ dao động
Người mắc trầm cảm ẩn thường giữ mọi thứ trong lòng, dẫn đến tâm lý nhạy cảm. Chỉ một lời nói nhỏ cũng có thể khiến họ bật khóc, tức giận hoặc suy sụp.
2. Mất đi sự lạc quan
Từ một người vui vẻ, họ dần trở nên bi quan, hay hoài nghi và có cái nhìn tiêu cực về cuộc sống.
3. Ám ảnh với sự hoàn hảo
Họ có xu hướng lao vào công việc hay học tập như một cách lấp đầy khoảng trống tâm hồn. Áp lực phải hoàn hảo có thể khiến tình trạng trầm cảm thêm trầm trọng (American Psychological Association, 2020).
4. Tâm trạng thất thường
Không chỉ buồn bã, trầm cảm còn biểu hiện qua sự cáu kỉnh, giận dữ hoặc bùng nổ cảm xúc không kiểm soát.
5. Lạm dụng rượu, thuốc hoặc chất kích thích
Theo Anxiety and Depression Association of America (ADAA, 2023), khoảng 20% người mắc trầm cảm cũng đồng thời mắc rối loạn sử dụng chất kích thích.
6. Giảm khả năng tập trung
Hay quên, mất tập trung và xử lý thông tin chậm hơn thường là những hệ quả trực tiếp của trầm cảm (National Institute of Mental Health, 2022).
7. Cảm thấy tội lỗi khi cần giúp đỡ
Người trầm cảm ẩn thường tự trách mình là “gánh nặng” cho người khác và ngần ngại chia sẻ hay nhờ giúp đỡ, dù thực sự đang cần.
8. Luôn cố tỏ ra vui vẻ
Họ cười nhiều, hoạt bát trong mắt người khác, nhưng khi ở một mình, họ đối mặt với sự cô đơn, mệt mỏi, và trống rỗng.
Làm gì khi nhận ra dấu hiệu trầm cảm ẩn?
Nếu bạn nhận thấy những dấu hiệu trầm cảm ở người thân hoặc bạn bè, đừng im lặng. Một hành động nhỏ như một câu hỏi quan tâm, một cuộc trò chuyện chân thành có thể tạo nên sự khác biệt lớn.
Hãy nhớ: Đôi khi, điều một người đang vật lộn với trầm cảm cần nhất là được lắng nghe, chứ không phải được giải quyết.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm
Bài viết này chỉ mang tính chia sẻ kiến thức, không nhằm mục đích chẩn đoán hay thay thế cho các dịch vụ chuyên môn.
Nếu bạn hoặc người thân đang trải qua các dấu hiệu trầm cảm, hãy tìm đến sự hỗ trợ của các chuyên gia tâm lý hoặc cơ sở y tế uy tín để được đánh giá và can thiệp chính xác.
Tài liệu tham khảo
- American Psychological Association. (2020). Understanding depression. https://www.apa.org/topics/depression
- Anxiety and Depression Association of America. (2023). Depression and substance use disorder. https://adaa.org/understanding-anxiety/depression
- National Institute of Mental Health. (2022). Depression. https://www.nimh.nih.gov/health/topics/depression
- Psych2Go. (2021). Smiling Depression: 8 signs you might be hiding your depression. https://psych2go.net
- World Health Organization. (2021). Depression. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression
