STRESS & MỐI LIÊN HỆ VỚI UNG THƯ

Stress: Kẻ xâm nhập thầm lặng trong cuộc sống hiện đại

Stress (căng thẳng) ngày nay không còn xa lạ với bất kỳ ai. Nhịp sống hối hả, công việc dồn dập, deadline chồng chất khiến nhiều người “thức trọn đêm nay để nhớ thương… deadline” hoặc căng thẳng vì những drama không hồi kết. Nếu tình trạng này kéo dài, stress không còn là khách lạ mà trở thành “dân chính cư” trong cuộc sống, báo động cho cả sức khỏe tinh thần lẫn thể chất.

Nhưng stress chỉ ảnh hưởng đến tinh thần thôi sao? Không đâu! Nó còn có thể là yếu tố gián tiếp tác động đến các bệnh lý nguy hiểm, trong đó có ung thư. Liệu stress có thật sự “bắt tay” với ung thư? Hãy cùng khám phá qua những nghiên cứu khoa học uy tín.

Cơ thể phản ứng thế nào khi stress “gõ cửa”?

Mỗi khi căng thẳng, cơ thể kích hoạt chế độ “chiến đấu” bằng cách tăng cường sản xuất hormone cortisol và adrenaline. Trong ngắn hạn, điều này giúp chúng ta tập trung, nâng cao hiệu suất. Ví dụ, một chút lo lắng trước kỳ thi có thể khiến bạn ôn bài kỹ hơn. Nhưng khi stress trở thành trạng thái thường xuyên, hệ thống thần kinh nội tiết (trục HPA) bị rối loạn, dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Theo nghiên cứu của Nature Reviews Cancer (Efrati et al., 2021), stress mãn tính làm suy yếu hệ miễn dịch, gây mất ngủ, đau đầu, tim đập nhanh, rối loạn tiêu hóa… Đặc biệt, mức cortisol cao trong thời gian dài kích thích phản ứng viêm, tạo điều kiện cho nhiều bệnh lý nguy hiểm phát triển.

“Nghi án” stress và ung thư: Sự thật khoa học

Vậy stress có trực tiếp gây ung thư không? Cho đến nay, chưa có bằng chứng khoa học khẳng định stress là nguyên nhân trực tiếp gây ung thư. Tuy nhiên, stress lại là “trợ thủ” đắc lực, tạo điều kiện để ung thư phát triển.

• Stress làm suy yếu hệ miễn dịch: Theo Psychoneuroendocrinology (Segerstrom & Miller, 2004), hệ miễn dịch suy yếu khiến cơ thể khó phát hiện và tiêu diệt các tế bào bất thường, làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Stress giúp khối u phát triển nhanh hơn: Nghiên cứu của Cancer Research (Sloan et al., 2010) phát hiện hormone norepinephrine – sản phẩm của stress – có thể kích thích sự phát triển của khối u, đặc biệt là ung thư vú.
• Hành vi tiêu cực do stress: Khi căng thẳng kéo dài, nhiều người tìm đến thuốc lá, rượu bia, ăn uống thiếu lành mạnh – những yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư.
• Stress làm giảm hiệu quả điều trị ung thư: Theo American Psychological Association (APA, 2023), stress mãn tính không chỉ làm tăng nguy cơ mắc bệnh mà còn ảnh hưởng đến khả năng phục hồi của bệnh nhân trong quá trình điều trị.

Quản lý stress để bảo vệ sức khỏe

Đừng quá hoang mang! Bạn hoàn toàn có thể kiểm soát stress để bảo vệ bản thân. Theo Mayo Clinic (2024), một số phương pháp đơn giản giúp giảm stress hiệu quả bao gồm:

• Duy trì thói quen vận động: Chỉ cần 30 phút đi bộ mỗi ngày cũng giúp cơ thể giảm căng thẳng đáng kể.
• Ăn uống lành mạnh: Tăng cường rau xanh, giảm đồ ăn chế biến sẵn để cung cấp đủ dưỡng chất cho cơ thể.
• Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ chất lượng giúp cơ thể tái tạo năng lượng và giảm căng thẳng.
• Tâm sự, kết nối xã hội: Chia sẻ với bạn bè, người thân giúp giải tỏa áp lực và cải thiện sức khỏe tinh thần.
• Thực hành quản lý cảm xúc: Hiểu rõ cảm xúc, tìm cách kiểm soát suy nghĩ tiêu cực, rèn luyện tư duy tích cực sẽ giúp bạn đối mặt với stress tốt hơn.

Kết luận

Stress không phải là “thủ phạm” trực tiếp gây ung thư, nhưng nếu để nó kéo dài, hệ miễn dịch suy yếu, sức khỏe bị tổn hại, nguy cơ mắc bệnh sẽ tăng cao. Vì thế, học cách quản lý stress và chăm sóc sức khỏe tinh thần là chìa khóa giúp bạn có cuộc sống khỏe mạnh hơn.

Bạn đã sẵn sàng “tạm biệt” stress chưa? Hãy bắt đầu ngay hôm nay bằng những thay đổi nhỏ nhưng đầy hiệu quả nhé!

Hình: Pinterest

Nguồn tham khảo:

• Efrati et al., Nature Reviews Cancer, 2021.
• Segerstrom & Miller, Psychoneuroendocrinology, 2004.
• Sloan et al., Cancer Research, 2010.
• American Psychological Association, “Stress Effects on the Body”, 2023.
• Mayo Clinic, “Stress Management”, 2024.